Ακολουθώντας τα ζάλα* των Μουσουλμάνων Κρητικών του Χαμιντιέ
 |
| η φωτογραφία από : http://kritikoipalmoi.blogspot.gr/ |
Κάνοντας μια βόλτα στην μικρή πόλη
της Χαμιντιέ, στη Συρία, θα ακούσεις ελληνικές φωνές μιλώντας άπταιστα την
κρητική διάλεκτο. Μην απορήσεις, είναι μια πόλη που δημιουργήθηκε γύρω στο
1897, με διαταγή του Τούρκου σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίντ Β’ με σκοπό τη φιλοξενία
Μουσουλμάνων Κρητικών που εγκατέλειψαν την Κρήτη, λίγο πριν την περίοδο της αυτονομίας και της
δημιουργίας στο νησί της Κρητικής Πολιτείας. Οι λόγοι για τους οποίους έφυγαν
από την Κρήτη είναι κυρίως θρησκευτικοί: πολλοί είχαν εξισλαμιστεί κατά την
οθωμανική κυριαρχία και θα θεωρούνταν προδότες από τους υπόλοιπους ντόπιους.
Φεύγοντας από το νησί του Μίνωα, και
κατευθυνόμενοι προς τη Χαμιντιέ, δεν έπαψαν ούτε στιγμή να μιλούν την Κρητική
διάλεκτο, η οποία μέχρι και σήμερα είναι ευρέως ομιλούμενη σε εκείνες τις
περιοχές. Υποστηρίζεται, μάλιστα από εκείνους, Έλληνες της διασποράς, πως
μιλούν ελληνικά, συνθέτουν μαντινάδες, κι ας μην έχουν ποτέ ξανά επισκεφτεί την
Κρήτη από τότε, πράγμα που τους είναι όνειρο ζωής. Η σημερινή Χαμιντιέ έχει
πληθυσμό περίπου 8000 κατοίκων, των οποίων η πλειοψηφία ακόμα μιλάει την
κρητική διάλεκτο στην καθημερινότητά τους και διατηρούν τα ήθη και έθιμα της
παλαιάς τους πατρίδας.
Το ζήτημα όμως είναι… Πόσοι από εμάς
γνωρίζουμε την ύπαρξη αυτής ή και οποιασδήποτε άλλης Ελληνόφωνης πόλης, πέρα
από τα σύνορα του Ελλαδικού χώρου; Προφανώς, η μειοψηφία από εμάς. Αντιθέτως,
όλος ο ελληνικός πληθυσμός της διασποράς αναγνωρίζει και συνεχίζει να περνά από
γενιά σε γενιά τα ήθη και τα έθιμά μας, να διαδίδει τον πολιτισμό μας και να
εδραιώνει την ελληνική παρουσία σε ξένα κράτη.
Ήρθε η ώρα, λοιπόν, να αναρωτηθούμε:
ποια δύναμη κρατά άσβηστη την ελληνική γλώσσα σε ξένο περιβάλλον; Ποια δύναμη
κάνει αυτούς τους ανθρώπους μετά από τουλάχιστον 5 γενιές να παραμένουν και να
δηλώνουν Κρήτες;
Κάποια δύναμη που, ίσως, οι
περισσότεροι Έλληνες πολίτες δεν γνωρίζουν. Η δύναμη της εκτίμησης, της
αναγνώρισης και πάνω απ’ όλα της αξιοπρέπειας απέναντι στην γλώσσα μας. Η
γλώσσα είναι ένα από τα στοιχεία που δηλώνει την καταγωγή μας και το κυριότερο
στοιχείο που κρατά ζωντανό τον πολιτισμό μας. Αν χαθεί η γλώσσα θα χαθούν η ιστορία, τα έθιμα, ο πολιτισμός και η
ταυτότητά μας.
Η ελληνική πολιτεία παρ’ όλα τα
εσωτερικά προβλήματα, οφείλει να ενσκήψει σε αυτές τις γειτονιές του κόσμου,
όπου μιλιούνται οι ελληνικές διάλεκτοι. Οφείλει να γίνει η γέφυρα επικοινωνίας
αυτών των ανθρώπων με τα πατρογονικά τους εδάφη. Άλλωστε, όλοι οι λαοί βγαίνουν
κερδισμένοι με τη γνωριμία του άλλου, με την κατανόηση του διαφορετικού, με την
εξάλειψη της μισαλλοδοξίας.
ζάλα: τα βήματα (λέξη της κρητικής διαλέκτου)
Κατερίνα Λυρώνη, Α2 11 Οκτωβρίου 2016
